Uszkodzenia włosów

Wiadomo, że włosy pomimo dużej odporności, są jednak podatne na działanie środowiska i czasem ulegają zniszczeniu. Przyczyn niszczenia włosów jest wiele, postaram się omówić najważniejsze z nich.

Uszkodzenia włosów powstają w wyniku stałego kontaktu mechanicznego (tarcia) pomiędzy poszczególnymi włosami oraz między włosami a ubraniem. Szczególnie narażone są włosy już uszkodzone, suche, o szorstkiej powierzchni. Ścieranie włosów dokonuje się niemal bez przerwy, jest następstwem zarówno naturalnych ruchów głowy, jak i działania takich czynników, jak wiatr lub czesanie nieodpowiednią szczotką.

Tarcie powoduje stopniowe uszkadzanie cuticuli (otoczki włosa), co prowadzi do nadmiernego wysuszania cortexu (wnętrza włosa) oraz zwiększenia absorpcji szkodliwych czynników chemicznych. W skrajnym przypadku starcie cuticuli może doprowadzić do jej pęknięcia, objawiającego się rozszczepieniem włosa.

Poza tarciem szkodliwe dla włosów jest również ich rozciąganie, powodowane przez zbyt intensywne czesanie, zwijanie w bardzo ciasny kok itp. Na skutek silnego obciążenia mechanicznego następuje zmiana struktury keratynowej w obrębie cortexu. Uporządkowana, “krystaliczna” alfa keratyna przechodzi w mniej odporną chemicznie odmianę amorficzną. Po pewnym czasie następuje powrót do pierwotnej struktury. Nie jest on jednak kompletny. W rezultacie wewnątrz cortexu powstają coraz większe obszary o budowie amorficznej. One to właśnie najłatwiej ulegają zniszczeniu pod działaniem czynników chemicznych i podwyższonej temperatury.

Jaki wpływ ma lokówka i prostownica na uszkodzenia włosów?

Wysoka temperatura, rzędu 80-100 stopni powoduje rozrywanie wiązań chemicznych odpowiedzialnych między innymi za wytrzymałość mechaniczną i kształt włosów. Po oziębieniu naruszona struktura zostaje odtworzona tylko w części, dlatego z takiej próby włos wychodzi zawsze osłabiony. Przegrzewanie włosów szczególnie szkodliwie działa na osłonkę włosa – powoduje nadmierną przepuszczalność i szorstkość powierzchni. Dotyczy to zarówno krótkotrwałego działania temperatur powyżej 100 stopni (lokówki elektryczne i prostownice), jak i dłuższego działania temperatur niższych (suszenie zbyt gorącym powietrzem). W przypadkach ekstremalnych może dojść nawet do całkowitego zniszczenia cuticuli i rozszczepienia włosów. Włosy podatne działaniu wysokiej temperatury są z reguły suche i szorstkie, tym samym mają zwiększoną wrażliwość na działanie rozmaitych czynników niszczących. Dlatego, jeśli używasz prostownicy często zaopatrz się w  lotion do ochrony włosów przed wysoką temperaturą.

Farbowanie włosów i trwała ondulacja, a uszkodzenia włosów.

Jak wszystkie białka keratyna jest mało wrażliwa na działanie kwasów, nawet stosunkowo stężonych. Włosy doskonale znoszą niskie wartości pH. Równocześnie źle tolerują czynniki alkaliczne. Pod działaniem rozcieńczonych zasad zwiększa się przepuszczalność cuitculi i następuje przyspieszona penetracja wody do wnętrza włosa. W efekcie pod działaniem substancji alkalicznych, takich jak amoniak, włos szybko nasyca się wodą, pęcznieje i staje się przepuszczalny dla substancji chemicznych. Podniesiona działaniem zasad łuska cuticuli nie wraca do pierwotnego położenia nawet po całkowitym wypłukaniu czynnika alkalicznego – konieczne jest dodatkowe zakwaszenie włosów. Wyższe stężenie substancji zasadowych powoduje hydrolizę wiązań peptydowych i niszczenie struktury.

Substancje zasadowe i utleniacze są podstawowymi składnikami większości stosowanych preparatów do rozjaśniania i farbowania włosów. W skład preparatów ondulujących wchodzą dodatkowo środki o działaniu redukującym. Przy umiarkowanych wartościach pH zmieniają jedynie kształt włosów, przy pH silnie alkalicznym działają depilująco. W tej sytuacji jest zrozumiałe, że zabiegom takim, jak rozjaśnianie i trwała ondulacja zawsze towarzyszą uszkodzenia włosów. Ich zakres zależy od rodzaju preparatu, wrażliwości włosów i sposobu wykonania zabiegu. Błędy mogą doprowadzić do poważnych, nieodwracalnych zniszczeń.

Typowymi efektami rozjaśniania i ondulowania włosów są trwałe uszkodzenia cuticuli powodujące trudne do usunięcia wysuszenie włosów. W skrajnych przypadkach może dojść do całkowitego zniszczenia osłonki włosa i rozszczepienia go na całej długości. Rozjaśnianie i trwała pozostawiają ślady również we wnętrzu włosa. Ubocznymi skutkami tych zabiegów jest zwykle poprzerywanie łańcuchów białkowych, naruszenie struktury przestrzennej keratyny, a nawet rozpuszczenie fragmentów fibryli. To ostatnie powoduje powstanie swoistych wżerów w ciągłej, ściśle ułożonej strukturze włosa.

Kąpiele słoneczne i ich wpływ na jakość włosów.

Włosy podobnie jak wszystkie struktury białkowe są niezwykle wrażliwe na działanie wolnych rodników. Bardzo agresywnych, nietrwałych cząstek chemicznych powstających pod działaniem niektórych utleniaczy i promieniowania UV, a także UVB występującego w świetle słonecznym. Promieniowanie to może stać się przyczyną poważnego osłabienia włosów poddanych długotrwałemu działaniu słońca. Pamiętaj, by latem używać kosmetyków do włosów z ochroną UV.

Co jeszcze negatywnie wpływa na jakość włosów.

Przyczyną powstania we włosach wolnych rodników mogą być również zanieczyszczenia środowiska. Ozon i tlenki azotu – silne utleniacze znajdujące się w spalinach samochodowych i gazach pochodzenia przemysłowego. Szkodliwie na włosy działają także pyły przemysłowe. Osiadając na włosach, niszczą cuticulę podobnie jak alkalia stosowane przy barwieniu i trwałej ondulacji. W przypadku włosów o zniszczonej powierzchni mikroskopijne cząsteczki pyłu mogą dostać się do wnętrza włosa i osiąść tam powodując lokalną erozję w strukturze cotrxu. Działanie zanieczyszczeń środowiska jest łatwo zauważalne w aglomeracjach o dużym zagęszczeniu przemysłu. Przeciętna kondycja włosów mieszkańców jest tam znacznie gorsza niż na obszarach ekologicznie czystych.

Analizując procesy wywołujące uszkodzenia włosów, należy zdawać sobie sprawę z tego, że włosy jako twór martwy nie mają zdolności do samoregeneracji. Naturalny mechanizm zakłada stopniowe “zużywanie się” końcówek włosów, rekompensowane przez wzrost. Zgodnie z tym założeniem włosy powinny być systematycznie obcinane, a ich długość warunkowana występowaniem czynników niszczących. W praktyce sprawa wygląda inaczej. Nowoczesna kosmetyka dysponuje wieloma środkami pozwalającymi na skuteczną ochronę włosów przed większością z opisanych wyżej czynników niszczących. Pozwala również na regenerowanie uszkodzeń. Dlatego warto skorzystać z oferty na zabiegi regenerujące oraz odżywki i maski do codziennej pielęgnacji włosów.